Chè vằng sẻ được sử dụng rộng rãi trong Y học cổ truyền và Y học hiện đại. Thảo dược chè vằng có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, mát gan. Ngoài ra còn kích thích tiết sữa, giảm mỡ bụng, đặc biệt tốt đối với phụ nữ sau sinh.
Chè vằng hay còn gọi là chè cước man, cẩm vân, dây vắng… tùy theo từng địa phương khác nhau. Chè vằng mọc hoang ở các vùng đồi núi, phát triển mạnh mẽ và rất có giá trị dược liệu. Trong Đông y lưu truyền, đây là cây thuốc thường được sử dụng làm trà uống hàng ngày bởi tính mát, thanh nhiệt mát gan, giải độc cơ thể. Loại dược liệu này còn có tác dụng hỗ trợ điều trị kháng viêm, giảm đau, chống thiếu máu, tăng cường hấp thụ dinh dưỡng, loại bỏ chứng chán ăn, mệt mỏi, đặc biệt tốt đối với sản phụ.
Chè vằng là loại cây thân nhỏ, đường kính chỉ khoảng 3-4 mm. Thân rất cứng, từng đốt vươn dài mạnh mẽ. Lá có ba gân nổi rõ, hơi nhọn ở phía ngọn lá, cuống lá tròn, đậm màu sắc xanh mướt. Hoa có màu trắng không mọc thành chùm, quả có hình cầu. Hiện tại, cây chè vằng được cung cấp từ rất nhiều vùng dược liệu sạch trên cả nước ta.
Vằng có ba loại, vằng lá nhỏ( vằng sẻ) được sử dụng nhiều nhất với công dụng đặc biệt tốt, vằng lá to( vằng trâu) ít sử dụng. Người ta không sử dụng vằng núi để làm thuốc. Thái Sơn cung cấp chè vằng loại lá nhỏ hay còn gọi là chè vằng sẻ, hoạt chất trong chè vằng sẻ được ghi nhận đạt hiệu quả chữa bệnh cao.
Cây thuốc được thu hái quanh năm, thân và lá chè vằng được thưởng thức như trà hàng ngày. Người ta thu hái thân, lá đem hong khô, sau đó sắt nhỏ và bảo quản nơi khô ráo. Chè vằng khi sử dụng sẽ vị ngăm ngăm đắng chát, khi ngấm vào miệng thì sẽ có vị ngọt hậu, đặc biệt mùi trà rất thơm, uống chè vằng dần trở thành sở thích thưởng trà hàng ngày của mọi người.
Công dụng của cây chè vằng
Cây chè vằng được biết đến như một “thảo dược quý” được dùng nhiều trong Đông Y, đặc biệt là điều trị các loại bệnh cho phụ nữ sau sinh. Chúng tôi xin liệt kê một số công dụng, tác dụng chữa bệnh nổi bật của Chè vằng trong điều trị bệnh dưới đây:
- Tác dụng tốt cho sản phụ
Thành phần chính của chè vằng là Flavanoid, một hoạt chất đặc biệt được nhiều người sử dụng dược liệu biết đến với công dụng chống khuẩn, kháng viêm, làm lành các vết thương hở. Ngoài ra các alkaloid cũng phối hợp hỗ trợ với hoạt chất trên. Glycosid có trong chè vằng giúp kích thích tiết sữa. Vì vậy mà các bà mẹ khi sử dụng loại chè này sẽ tiết sữa nhiều hơn, sữa đặc và mát giúp bé hay ăn chóng lớn. Thảo dược này còn giúp tiêu giảm mỡ thừa, đặc biệt là ở vòng bụng của các sản phụ.
- Hỗ trợ điều trị mất ngủ, ăn không ngon
Chè vằng giúp kích thích cơ thể hấp thu chất dinh dưỡng. Những người hay bị đầy bụng hoặc khó tiêu hóa thức ăn sẽ có kết quả tốt nếu sử dụng thảo dược này một cách thường xuyên và lâu dài. Đối với người cao tuổi, sử dụng thảo dược mỗi ngày mang tới một giấc ngủ sâu, ngon hơn và đều đặn hơn.
- Điều hòa kinh nguyệt không đều ở nữ giới
Phụ nữ hoặc các bạn nữ kinh nguyệt không đều nên kết hợp sử dụng chè vằng với ích mẫu, 100ml nước sắc đặc sử dụng 2 lần một ngày.
- Hỗ trợ phòng ngừa và điều trị áp – xe vú
Chè vằng tươi đắp lên ngực, nơi bị áp xe sẽ giúp kháng khuẩn, chống viêm vô cùng hiệu quả. Ngoài ra sử dụng nước pha trà hằng ngày cũng làm giảm các nguy cơ gây ra các bệnh lý như áp xe vú, u vú, ung thư vú,…
- Giảm cân hiệu quả
Cân nặng luôn là nỗi lo đối với các chị em phụ nữ. Sau khi sinh xong không tiện sử dụng các sản phẩm giảm cân vì lo lắng cho sự an toàn của cơ thể mẹ và chất lượng sữa cho trẻ nhỏ. Thảo dược này kích thích tiết sữa, kết hợp tiêu giảm mỡ thừa, đặc biệt là vùng bụng, mang đến cho các sản phụ công dụng nhân đôi, vừa có một cơ thể khỏe mạnh, duyên dáng mà không ảnh hưởng tới con.
- Kháng khuẩn, làm sạch bệnh răng miệng
Chè vằng có thành phần kháng khuẩn chống viêm nên khi sử dụng thường xuyên sẽ tránh được các vấn đề về răng miệng như viêm lợi, nhiệt miệng, chảy máu chân răng… Ngoài tác dụng phòng ngừa, thảo dược cũng có tác dụng hỗ trợ chữa trị rất hiệu quả. Thảo dược này giúp làm lành các vết loét, được dùng để rửa các vết thương hở trong khoang miệng.
- Tác dụng tốt đối với người cao tuổi
Đối với người cao tuổi, giấc ngủ rất quan trọng. Thảo dược này mang lại một giấc ngủ tốt, giúp tuần hoàn máu tốt, ổn định huyết áp, hấp thụ dinh dưỡng và sinh khí tốt hơn. Đây thực sự là món quà vô giá đối với tuổi già.
Những ai không nên uống chè vằng
- Trẻ em dưới 6 tuổi : Cơ thể trẻ nhỏ rất mẫn cảm, đối với các loại thảo dược hầu hết khuyến cáo trẻ em bình thường trên 6 tuổi sử dụng. Trẻ em nhỏ hơn tốt nhất không nên sử dụng chè vằng.
- Phụ nữ đang mang thai: Cơ thể phụ nữ đang mang thai có rất nhiều điều cần lưu ý. Để con phát triển khỏe mạnh, các bà mẹ cần phải thận trọng khi sử dụng bất kì một loại thuốc hay loại dược liệu nào. Dược liệu này không phù hợp với cơ thể mang thai bởi tính gây co bóp tử cung dẫn tới ra thai, vì vậy không nên sử dụng chè vằng cho bà bầu.