Cây lược vàng công dụng và cách sử dụng

Cây lược vàng có nguồn gốc từ Mexico và du nhập vào Việt Nam từ những năm 90 của thập kỷ trước. Công dụng của cây lược vàng ban đầu là để làm cảnh, sau đó sử dụng để làm thuốc và ngày càng phổ biến ở nước ta. Tác dụng chữa bệnh của cây lược vàng bao gồm các bệnh như viêm dạ dày, viêm loét tá tràng…

1. Đặc điểm chung của cây lược vàng

Cây lược vàng còn có những tên gọi khác như địa lan vòi, lan rũ cây giả khóm, cây bạch tuộc hay trái lá phất dũ… Với mỗi vùng miền khác nhau lược vàng sẽ có những tên gọi khác nhau. Cây lược vàng có tên khoa học là Basket plant và Callisia fragrans, thuộc họ Thài Lài. Đặc điểm nổi bật của loài cây này là rất ưa bóng râm, nên chúng thường được tìm thấy ở những nơi có khí hậu ấm, nhiều bóng râm.

Đặc điểm của cây lược vàng:

• Cây thân thảo, nếu sống lâu năm thân cây có thể dài đến 1 mét;
• Lá lược vàng hình elip dài. Chiều dài của lá trưởng thành có thể lên đến 25 cm và chiều rộng là 4cm;
• Hoa mọc thành chùm, các chùm hoa lại xếp thành một trục dài và tạo thành một chùm lớn trông rất nổi bật. Trung bình mỗi chùm bao gồm 6-12 bông hoa màu trắng trong suốt và mùi thơm đặc trưng.

Theo lịch sử, cây lược vàng có nguồn gốc ban đầu là ở Mexico, sau đó phát triển và di thực đến Nga, miền Tây Ấn Độ, Việt Nam và một số khu vực ở Mỹ. Tại Việt Nam, cây lược vàng phổ biến ở những vùng có khí hậu ẩm ướt, nhiều bóng râm. Tuy nhiên, do tác dụng của cây lược vàng có thể chữa nhiều bệnh lý khác nhau nên hiện nay nó được trồng rộng rãi ở nhiều tỉnh thành trên cả nước.

Tương tự một số loại thảo dược khác, tất cả các bộ phận của cây lược vàng như lá, thân, rễ đều có thể sử dụng làm dược liệu. Bình thường, lá cây lược vàng nên thu hái vào buổi sáng sớm để đảm bảo giữ lại toàn bộ dược tính. Lưu ý, các bộ phận của cây lược vàng sau khi thu hái cần rửa sạch, sau đó có thể dùng tươi hoặc phơi khô. Để tận dụng công dụng của cây lược vàng, người dân có thể chế biến theo nhiều cách như sắc nước uống, đắp ngoài hoặc ngâm rượu.

2. Công dụng của cây lược vàng là gì?

Theo Đông Y, lược vàng là một loại dược liệu có tác dụng rất tốt trong việc thanh nhiệt, giải độc, hóa đờm, cầm máu, tiêu viêm. Nhờ công dụng của cây lược vàng ở khả năng tiêu viêm và hoạt huyết, nên nó thường xuất hiện trong các bài thuốc chữa vết thương hay vết bầm tím trên cơ thể.

Ngoài ra, tác dụng chữa bệnh của cây lược vàng đối với viêm loét dạ dày tá tràng và viêm đại tràng đã mang lại hiệu quả rất tốt.

Theo Y Học Hiện Đại, có nhiều nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu về loài cây này. Khi tiến hành phân tích dịch chiết xuất từ cây lược vàng, các nhà nghiên cứu đã ghi nhận những hoạt chất mang giá trị lớn trong việc ức chế sự phát triển các tế bào ung thư. Đồng thời, các hoạt chất này có thể giúp tăng sức đề kháng tế bào, kích thích quá trình tái sinh tế bào diễn ra nhanh gấp nhiều lần.

Các hoạt chất có trong cây lược vàng được ghi nhận bao gồm flavonoid, steroid, các khoáng chất, vitamin thiết yếu và một số nguyên tố vi lượng… và chúng có những công dụng nổi bật như sau:

• Hoạt chất flavonoid đóng vai trò bảo vệ sự bền vững cho các mạch máu và chúng còn hoạt hóa để tăng tác dụng của vitamin C. Ngoài ra, flavonoid giúp an thần, giảm đau, kháng viêm hiệu quả. Nhờ vào hoạt chất này mà tác dụng của cây lược vàng trong điều trị các bệnh lý có tình trạng viêm rất hiệu quả, như bệnh viêm loét dạ dày, tá tràng;
• Steroid trong lược vàng là phytosterol, có khả năng kháng sinh và sát khuẩn rất tốt. Nhờ steroid mà người ta đã sử dụng lược vàng để tẩy uế, sát khuẩn và điều trị các bệnh lý viêm nhiễm đường hô hấp như ho, viêm họng, đau rát họng.

3. Cây lược vàng ngâm rượu tốt cho sức khỏe

Nhiều người thắc mắc công dụng của cây lược vàng khi ngâm rượu là gì mà được người dân thường xuyên nhắc đến. Bài thuốc này đặc biệt tốt cho cả nam và nữ vì mang lại khả năng kháng viêm, giảm sưng nên ứng dụng để trị tình trạng đau lưng, nhức mỏi, viêm sưng lợi khi đau răng và một số bệnh lý khác.

3.1. Lá cây lược vàng ngâm rượu hỗ trợ chữa xơ gan, ung thư gan

Lá cây lược vàng có tác dụng gì? Nhiều thầy thuốc cho biết lá lược vàng kết hợp với lá màng màng và rượu trắng là bài thuốc được đánh giá cao trong việc hỗ trợ điều trị xơ gan, ung thư gan. Các bước tiến hành như sau:

• Chuẩn bị: 3 lá lược vàng tươi và 5 lá màng màng;
• Rửa sạch các nguyên liệu, cắt nhỏ rồi tiến hành xay nhỏ và chắt lấy phần nước cốt;
• Lấy phần nước cốt này ngâm cùng với 200ml rượu trắng trong thời gian khoảng 30 ngày là tốt nhất;
• Sau đó, mỗi ngày người bệnh có thể uống từ 10 – 15ml.

3.2. Cây lược vàng ngâm rượu trị đau nhức xương khớp

• Nguyên liệu: 200g thân và lá lược vàng;
• Đem tất cả nguyên liệu rửa sạch sau đó thái nhỏ, cắt khúc ngắn;
• Cho hỗn hợp vào bình ngâm cùng 1 lít rượu trắng 40 – 45 độ;
• Bảo quản rượu tại nơi thoáng mát, thời gian ngâm tối thiểu là 2 tháng;
• Người bệnh sử dụng rượu này thoa và xoa bóp nhẹ nhàng cho dược chất thẩm thấu vào xương khớp giúp giảm sưng đau nhanh chóng.

3.3. Cây lược vàng ngâm rượu cho tác dụng điều trị mụn

Một công dụng của cây lược vàng thú vị khác là khi ngâm rượu có thể trị mụn nhọt từ sâu bên trong. Các bước tiến hành như sau:

• Nguyên liệu: Khoảng 1kg cây lược vàng (cả thân và lá);
• Đem nguyên liệu đi rửa sạch, để ráo nước rồi cắt thành khúc ngắn khoảng 1⁄2 ngón tay;
• Cho vào bình thủy tinh ngâm chung với 2 lít rượu với thời gian ít nhất 2 tháng;
• Để trị mụn nhọt, mỗi ngày nên uống 1 ly nhỏ 2 lần sáng và tối, sau ăn. Một số người không uống rượu được thì pha thêm chút nước để mùi vị dễ uống hơn.

4. Một số tác dụng chữa bệnh của cây lược vàng

Một số người không uống được rượu lược vàng thì có thể áp dụng các cách khác như nấu, sắc hoặc ép lấy nước dược liệu để chữa bệnh.

4.1. Hỗ trợ trị men gan cao, gan nhiễm mỡ, viêm gan virus

Tác dụng của cây lược vàng kết hợp với mồng tơi xanh mang đến một bài thuốc hỗ trợ rất tốt để điều trị các bệnh lý về gan như viêm gan virus, tình trạng men gan cao, gan nhiễm mỡ.

Các bước tiến hành bài thuốc như sau:

• Nguyên liệu: 2 lá lược vàng tươi và 2 lá mồng tơi xanh đã rửa sạch với nước muối loãng;
• Đem nguyên liệu cho vào máy xay, xay nát và chắt lấy nước;
• Lấy phần nước này uống vào buổi tối trước khi đi ngủ trong thời gian dài sẽ đem lại hiệu quả.

4.2. Cây lược vàng chữa ho, viêm họng

Với các hoạt chất kháng viêm hiệu quả nên tác dụng của cây lược vàng khi điều trị bệnh viêm họng, chữa ho được đánh giá cao. Đặc biệt, cách thực hiện lại vô cùng đơn giản, dễ dàng áp dụng tại nhà:

• Nguyên liệu: 3-5 lá cây lược vàng tươi đã rửa sạch;
• Sau đó, đem nguyên liệu đi giã nhỏ hoặc xay nhuyễn để chắt lấy phần nước cốt;
• Người bệnh dùng phần nước cốt lược vàng này 2 lần một ngày vào buổi sáng và buổi tối;
• Kiên trì áp dụng vài ngày sẽ thấy cải thiện đáng kể các triệu chứng viêm họng.

4.3. Cây lược vàng chữa bệnh gút

• Nguyên liệu: Lấy lá lược vàng đem rửa sạch, sau đó thái nhỏ và đem phơi khô;
• Mỗi ngày dùng 1 nắm lá vừa đủ để đun nước uống thay trà.

4.4. Cây lược vàng chữa loét dạ dày

Tác dụng chữa bệnh của cây lược vàng rất tốt nếu người bị viêm loét dạ dày sử dụng bài thuốc từ cây lược vàng kết hợp một số nguyên liệu khác dưới đây:

• Rửa sạch một vài lá cây lược vàng tươi, giã nát hoặc xay nhuyễn, lọc lấy phần nước cốt;
• Trộn phần nước cốt lược vàng với mật gấu tỷ lệ 5:1 cho hỗn hợp thật đều;
• Sử dụng hỗn hợp này 2 lần một ngày, nên uống sau ăn để phát huy tác dụng tối đa.

Người bệnh kiên trì sử dụng bài thuốc này trong 1 tháng sẽ thấy các triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng giảm bớt.

4.5. Cây lược vàng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường

Người bệnh hãy sử dụng lá lược vàng tươi, ép lấy nước hoặc nhai cả lá. Mỗi ngày áp dụng một lần, sau 1 tháng sẽ thấy tình trạng bệnh cải thiện tích cực. Tuy nhiên, để kiểm soát đái tháo đường hiệu quả nhất, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa. Ngoài ra, tác dụng của cây lược vàng trong hỗ trợ điều trị đái tháo đường còn phụ thuộc vào tình trạng bệnh và cơ địa của mỗi người.

5. Bài thuốc cây lược vàng đắp ngoài da chữa bệnh

Ngoài cách ngâm rượu hay để lấy nước uống, tác dụng chữa bệnh của cây lược vàng còn được áp dụng bằng các bài thuốc đắp ngoài da.

5.1. Bài thuốc chữa vảy nến, viêm da cơ địa

Bài thuốc từ cây lược vàng trị vảy nến, viêm da cơ địa đã được dân gian lưu truyền rất lâu. Nhờ đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn mà cây lược vàng có thể đẩy lùi các triệu chứng bệnh và không có tác dụng phụ:

• Bài thuốc 1: Sử dụng khoảng 5 – 6 lá lược vàng sau đó đun sôi cùng 2 bát nước to. Đun tới khi lượng nước còn 1⁄2 thì ngưng, chắt nước cốt chia đều 2 lần uống trong ngày.
• Bài thuốc 2: Dùng 4 – 6 lá lược vàng tươi đem giã nát, vắt lấy nước cốt uống. Đồng thời, lấy phần bã còn lại nhẹ nhàng đắp lên vùng da bị vảy nến sẽ giúp giảm sưng, ngứa, kích thích da bong vảy và hình thành da non.

5.2. Bài thuốc chữa bệnh trĩ

Một công dụng của cây lược vàng tuyệt vời đó là khả năng hỗ trợ đẩy lùi bệnh trĩ của loại thảo dược này.

• Bài thuốc 1: Lấy 4 lá lược vàng rửa sạch sau đó nhai sống cùng vài hạt muối trắng, nuốt lấy phần nước và nhả bỏ bã.
• Bài thuốc 2: 3 – 4 lá lược vàng tươi, rửa sạch với nước muối, giã nhuyễn, trộn thêm vài hạt muối ăn rồi đắp trực tiếp lên vùng hậu môn trong 30 phút, giúp búi trĩ cải thiện đáng kể.

6. Một số lưu ý khi dùng cây lược vàng

Bất kỳ loại dược liệu nào, trong đó có cây lược vàng đều có khả năng gây tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt khi sử dụng sai cách. Để tránh những tác dụng phụ, người bệnh cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Người hệ miễn dịch yếu không nên dùng cây lược vàng;
• Các hoạt chất kháng viêm mạnh trong cây lược vàng có thể gây tổn thương dây thanh quản nếu lạm dụng hoặc dùng quá liều lượng;

Ngoài ra, trước khi sử dụng các bài thuốc điều trị từ cây lược vàng, mọi người cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị.

Nguồn: Bệnh viện Vinmec